Overzicht Workshops

Wat is de drijfveer voor de duurzame keten? Is het de regelgeving, de winst of de nobele gedachte? En zijn deze mogelijk te verenigen? Gaat het om duurzaamheid, weerspiegeld in cijfers? Kiezen we voor lage lonen op afstand of kennis dichtbij? Gaan we voor een eigen productontwerp of afstemming in de keten? Hoe delen we een duurzame strategie in de keten? Een strategie die geldt voor alle schakels, van grondstof tot gebruiker: over het geld en groen. In deze workshop gaan Johan Versendaal, Mireille Stout en Pascalle Schoonderwoerd samen met u aan de slag om antwoorden te vinden op deze vragen.

In deze workshop presenteren Henk Plessius, Tim Jansma en Dirk Harryvan van Mansystems de resultaten van een proefproject rond de introductie van duurzaamheid in het curriculum van de deeltijdstudie Systeembeheer. Zo sloeg de aanvankelijke scepsis van de deelnemers over het thema tijdens het traject om in een positieve houding, toen bleek dat duurzamer werken ook bedrijfseconomisch forse voordelen met zich mee kan brengen. Ook willen de workshopleiders samen met u nagaan hoe de pilot verder uitgebreid kan worden naar andere ICT-opleidingen.

Het project Schone Zorg richt zich op het verduurzamen van zorginstellingen. De ambitie is om te komen tot duurzame systeeminnovaties. Dat betekent een niveau verder gaan dan de ontwikkeling van duurzame producten en diensten, en ook nadenken hoe je mensen en organisaties in beweging krijgt. Aan de hand van een case study die studenten Technische Bedrijfskunde bij de zorginstelling Beweging 3.0 hebben uitgevoerd, zullen Marieke Zielhuis en Kitty Vreeswijk samen met Jan Jans van Beweging 3.0 en de projectgroep studenten u nader invoeren in de problematiek en de gekozen aanpak toelichten.

Toepassing van warmte-koudeopslag biedt grote voordelen voor het verwarmen en koelen van historische gebouwen en heeft ook potentie. Maar WKO-systemen zijn niet altijd toepasbaar. Er moet namelijk een aanzienlijke warmte- en koudevraag zijn in een bepaald gebied. In deze workshop gaat Gert-Jan Temmink samen met Bate Boschma van Hanzehogeschool Groningen in op ervaringen met warmte-koudeopslag, onder andere in historische panden in de gemeentes Utrecht en Groningen.

Tijdens deze workshop onder leiding van Jur Jonges samen met Pieter Scheer van Stortplaats van Dromen, passeren onder meer de volgende onderwerpen de revue: hergebruik (van sloopmateriaal), woonzorgconcepten en het monitoren van duurzame renovaties. Het project maakt deel uit van het Afstudeeratelier Duurzaam Bouwen, een broedplaats van innovatieve duurzame ontwikkelingen Studenten, bedrijven en onderwijs werken hierin samen om concepten te ontwikkelen op het gebied van duurzaamheid met en voor bedrijven. Die bedrijven kunnen hiermee hun marktpositie versterken. Bescheidenheid is hier weliswaar gepast, maar toch…

In het expeditievoertuig van het Team Antarctica zijn diverse lichtgewicht composietmaterialen toegepast. Hoe lichter de truck is, hoe verder deze rijdt op zonne-energie. Aan de hand van de bouw van deze Solar Truck laat Danielle Vossebeld u samen met Sebastiaan Mollema van Ceemo Engineering zien hoe het bouwen met diverse lichtgewicht materialen in zijn werk gaat. Daarnaast willen ze in deze workshop samen met u nagaan hoe lichtgewicht materiaal ook in andere sectoren benut kan worden.

Hogeschool Utrecht heeft gekozen voor 'De Omslag naar een duurzame samenleving' als speerpunt in onderwijs en onderzoek. Maar hoe kun je inspireren met duurzaamheid? Studenten, medewerkers, collega’s, wie lopen er warm voor? Duurzame oplossingen worden te pas en te onpas ter discussie gesteld en de vraag is wat er onder duurzaamheid wordt verstaan. Laten we het echter eens omdraaien! Als we uitgaan van wat bekend is, van de feiten waar wetenschappers het wel over eens zijn, dan liggen de uitdagingen voor het oppakken! Dan kunnen we als bedrijf, kennisinstelling of overheid bijdragen aan werkelijke oplossingen voor een toekomstbestendige samenleving; bedreigingen ombuigen naar kansen. Daartoe biedt The Natural Step een framework, dat helpt bij het maken van de juiste keuzes en afwegingen. In deze workshop wordt The Natural Step toegelicht, waarna Erlijn Eweg samen met Freek van der Pluijm van The Natural Step en de workshopdeelnemers op zoek gaat naar het enthousiasme en de gedrevenheid die nodig zijn om een duurzame wereld te realiseren: inspiratie en de essentie van de duurzaamheidsuitdaging.

Prestaties van innovatieve klimaatsystemen zijn goed te doorgronden met de softwaretool TRNSYS. Om de invloed van een systeem op het milieu goed te waarderen is daarnaast een lifecycleanalyse van belang. Hiervoor is SIMAPRO de geschikte software. In deze workshop geven Wilko Planje en Emilio Tuinenburg samen met Marco Pas van Strukton Worksphere u een kijkje in de keuken; ze laten u zien hoe verschillende studentengroepen beide facetten hebben onderzocht bij een aantal externe projecten, waaronder de Duurzame Bouwunit van Strukton.

Aan de hand van drie praktijkcases over de toepassing van houtskeletbouw door corporaties in Nederland zullen Marjolein van der Klauw en Timco Toppen samen met Koen van Gulck van Machiels Building Solutions ingaan op uw vragen over de toepassing van houtskeletbouw. Een aantal prikkelende stellingen vormt het uitgangspunt voor de discussie. De workshop start met de presentatie van Timco Toppen, die zijn afstudeeronderzoek heeft gewijd aan de kansen en belemmeringen van houtskeletbouw bij woningcorporaties.

In september 2011 is de Duurzame Energieproeftuin op het dak van het HU-pand aan de Oudenoord 700 geopend. Op dit dak vindt u verschillende opstellingen van zonnepanelen en zonneboilers, en een urban windmill. De energie en warmte die worden opgewekt, worden gemonitord vanuit het Energielab, dat zich onder het dak bevindt. Op het dak en in het lab is het mogelijk om verschillende huishoudens te simuleren, die van energie worden voorzien. De opstellingen worden ingezet om de technische kennis van studenten te vergroten en om samen met het onderwijs en het bedrijfsleven te werken aan vormen van toegepast onderzoek. U kunt samen met Arie van Scheepen en Martijn Rietbergen het dak op voor een rondleiding.

Hogeschool Utrecht is samen met de gemeente Utrecht bezig met het ontwikkelen van een instrument om het transformatieproces van structureel leegstaande kantoorgebouwen te versnellen. Doel van het onderzoek is mogelijke oplossingen aan te dragen op basis van ‘gedragen’ business cases. Een vereiste hiervoor is dat partijen elkaars belangen kennen, waarderen en accepteren. In deze workshop laten Rogier Laterveer en Jeroen Eerden u samen met Klaas Beerda van de gemeente Utrecht zien welke dilemma’s er zoal spelen bij het transformatieproces van het voormalig ROVU-gebouw aan de Ravellaan te Utrecht; u kruipt letterlijk in de huid van een stakeholder met zijn eigen belangen.

Social Power! Is een online platform waar bedrijven kennis kunnen delen over methoden en technieken voor het besparen van energie in kantoorpanden. Door het gebruik van smartmeters in kantoorpanden krijgen bedrijven inzicht in hun stroom- en gasverbruik. Hierdoor weten ze waar ze staan ten opzichte van andere bedrijven en kunnen ze onderling tips uitwisselen. Het platform gaat in op trends als open data, social media en storytelling. Het concept dat Pascal Ravesteyn samen met Bas Terwee en Thijs van der Westelaken in deze workshop zal presenteren, komt voort uit het Innovatielab ‘Het Nieuwe Werken’.

Duurzaamheid is een topprioriteit in directiekamers, maar de implementatie ervan is vaak weerbarstig. Dat vergt namelijk verandering van producten, diensten, bedrijfsprocessen en bedrijfsmiddelen. Een verandering die veelal in de vorm van projecten wordt georganiseerd. Maar wat is de impact van duurzaamheid op projectmanagement? Zien we duurzaamheid terug in business cases, risicomanagement, stakeholderengagement, projectrapportages et cetera? Hoe vindt de aandacht voor duurzaamheid zijn weg naar de werkvloer van projecten? De Expertisegroep Projectmanagement van de HU heeft samen met adviesbureau Van Aetsveld hier onderzoek naar verricht en de bevindingen gebundeld in de onlangs verschenen publicatie ‘Sustainability in Project Management’. Auteur Gilbert Silvius neemt u samen met medeauteur Ron Schipper van Adviesbureau Van Aetsveld, in deze interactieve workshop mee in de confrontatie van de concepten van duurzaamheid met de methoden van projectmanagement.

Hoewel mensen vaak de beste intenties hebben, gedragen ze zich niet altijd even duurzaam. Vanuit de proeftuin Groen Doen heeft Hogeschool Utrecht een hackathon georganiseerd, waarbij studenten werden uitgedaagd om in multidisciplinaire teams een werkende app (alfaversie) te ontwikkelen die mensen motiveert om zich duurzamer te gedragen. Het begint met goede ideeën, maar voor het maken van een succesvolle app is kennis nodig vanuit techniek-, marketing-, design- en psychologiedisciplines. In deze workshop legt Arjan Haring u in een minihackathon uit hoe u zelf een gedragsveranderende app kunt bouwen en blikt hij samen met u terug op de Groen Doen Hackathon.

Duurzaamheid is voor een belangrijk deel een kwestie van energie en ecologie. Minstens zo belangrijk echter zijn hergebruik en transformatie in het verbinden van Profit, People en Planet. Onderzoekslijnen met dit thema worden binnen Hogeschool Utrecht ontwikkeld in nauwe samenwerking met spelers uit de beroepspraktijk.Tegen de achtergrond van de nieuwe ‘Visie Erfgoed en Ruimte’, waarmee de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) zijn nieuwe gidsrol definieert, gaat workshopleider Kees Geevers samen met Ronald Stenvert van het Bureau voor Bouwhistorie en Architectuurgeschiedenis (BBA) en Jan van der Hoeve van het gelijknamige Bureau voor bouwhistorisch onderzoek, in op de verschillende aspecten die een rol spelen bij de verankering van de transformatieopgave in de erfgoedzorg en de opschaling naar de ruimtelijke ordening.

Twee studenten van de opleiding Bouwkunde hebben de huidige kantorenmarkt als een kans gezien. Zij willen een match vinden van potentiële gebruikers en een geschikt leegstaand kantoorgebouw, en hiermee het bedrijf ReFit starten binnen UtrechtInc. In deze workshop zullen Rogier Laterveer, Paul Stomph en Rino Stevens samen met Klaas Beerda van de gemeente Utrecht u laten ervaren wat het is om een stakeholder te zijn in het potentiële transformatieproces.

In deze workshop wordt getoond hoe het mogelijk is om tot 8% te besparen op brandstofkosten en C02-uitstoot met behulp van het e-learningprogramma Prodrivelearning.com. Fossiele brandstoffen worden steeds schaarser en duurder en het wagenpark zorgt vaak voor meer dan 50% van de totale C02-uitstoot van een bedrijf. Sandra Valenbreder presenteert u samen met Serge van den Berg van Prodrivelearing.com de mogelijkheden van deze e-learningtool voor veilig en zuinig autorijden. Brandstofkosten en C02-uitstoot besparen was nog nooit zo makkelijk en leuk! Praat en discussieer ook mee!

Om als Hogeschool Utrecht de doelstellingen op het gebied van duurzaamheid te behalen, is draagvlak onder de medewerkers cruciaal. In opdracht van de HU-programmamanager Duurzame Bedrijfsvoering hebben studenten van de minor Co-Design Studio antwoorden proberen te vinden op de vraag wat het HU-personeel al aan duurzaamheid doet en wat de motieven daarvoor waren. Doel ervan was om aan de hand van de resultaten het personeel gerichter te kunnen benaderen, en zo beter in staat te zijn de ambitieuze doelstellingen te halen en het imago van duurzame hogeschool uit te dragen. In deze workshop gaan Remko van der Lugt en Jens Gijbels samen met Jan Hoekstra, Elmar Thesing en Freek Hofste nader in op de resultaten van de minor.

De CO2-Prestatieladder is een instrument om bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen te stimuleren tot CO2-bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en bij de uitvoering van projecten. De tool, oorspronkelijk ontwikkeld door ProRail, wordt nu door vele partijen, zoals gemeenten en Rijkswaterstaat, gebruikt als beoordelingskader bij aanbestedingen. Tijdens de workshop krijgt u inzicht in de werking en effecten van de CO2-Prestatieladder als instrument voor energiebesparing. Daarnaast bieden Martijn Rietbergen en Arie van Scheepen u een inkijkje in wat een bedrijf moet doen om zich te laten certificeren voor de CO2-Prestatieladder.

Een mooi voorbeeld van verduurzaming van woonwijken is het project 033Energie. Een initiatief van de gemeente Amersfoort, waarin Hogeschool Utrecht participeert, samen met huiseigenaren, aannemers, Rabobank en Eneco, met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Doel van het project is de komende drie jaar ten minste 2.000 woningen in Amersfoort te verbeteren. Denk daarbij aan isolatie van vloeren, wanden en daken, maar ook aan energiezuinige installaties zoals zonnepanelen, zonneboilers en nieuwe cv-ketels. Uniek aan het project is dat partijen gezamenlijk het gehele traject van verduurzaming oppakken: van bewustwording en advisering tot en met financiering en realisatie. In deze workshop krijgt u van Henk Brinksma samen met Herman Schotman van Consortium Energie033 alle ins & outs te horen van dit ambitieuze duurzaamheidsproject.
 

In september 2011 is de Duurzame Energieproeftuin op het dak van het HU-pand aan de Oudenoord 700 geopend. Op dit dak vindt u verschillende opstellingen van zonnepanelen en zonneboilers, en een urban windmill. De energie en warmte die worden opgewekt, worden gemonitord vanuit het Energielab, dat zich onder het dak bevindt. Op het dak en in het lab is het mogelijk om verschillende huishoudens te simuleren, die van energie worden voorzien. De opstellingen worden ingezet om de technische kennis van studenten te vergroten en om samen met het onderwijs en het bedrijfsleven te werken aan vormen van toegepast onderzoek. U kunt samen met Emilio Tuinenburg en Wilko Planje het dak op voor een rondleiding.

Drie jaar geleden zijn 32 bedrijven van start gegaan met het IPC Het Nieuwe Bouwen, onder penvoering van de Taskforce Innovatie Regio Utrecht (TFI). Het IPC is begeleid door innovatieadviesbureau Van der Meer & van Tilburg en vanuit de HU gefaciliteerd met kennisoverdracht. Het IPC is nu afgerond. In het IPC zijn verschillende clusters van bedrijven gevormd, waarbij energie een centrale plek innam. In deze workshop presenteert Arjan de Bruin samen met Irene ten Dam van de Taskforce Innovatie Regio Utrecht u de meest significante resultaten van het IPC. Zo krijgt u inzicht in de businessmodellen die ontwikkeld zijn en de relatie tussen dit IPC en energie in gebouwen, wat voor veel bedrijven relevant is.